Uit de Atlas van A.Grolman
Huis Nieuweroord 1916
Huis Nieuweroord 1916


Op de plek waar tegenwoordig het derde administratiegebouw van de spoorwegen - bijgenaamd de Inktpot - staat, was ooit het landhuis Nieuweroord en het park van dezelfde naam gelegen. Tussen 1871 en 1903 woonde hier de eerste directeur-generaal van de Staatsspoorwegen, Frederik s'Jacob. Hij maakte zijn huis tot een middelpunt van het Utrechtse society-leven. Bekende hoogleraren als H.P.G. Quack, F.C. Donders en Fruin kwamen er geregeld op bezoek. Quack beschreef het interieur als volgt: 'Het huis was misschien wat laag, maar gaf niettemin van binnen een zeer deftigen indruk, al was het alleen door de schilderijen van bekende Fransche meesters, die de eigenaar in vestibule en appartementen had opgehangen.' De jongere nichten van de eigenaar, die weduwnaar was, ontvingen de gasten in stijl. 'Des zomers zat men den gastheer ter zijde in den geurende bloemenhof en speelde of schertste men naar hartelust. Des winters was men te gast in de goed gestoffeerde vertrekken, maakte men muziek en zongen de frissche keelen. Van tijd tot tijd, als de éénige zoon uit Delft overkwam of straks zich een bruid verkoos, streefde men naar hooger plan, en gaf men charade, comedie of kleine operette.'

Na zijn vertrek bij de Staatsspoorwegen werd Frederik s'Jacob van 1881 tot 1884 gouverneur-generaal van Nederlandsch Oost-Indië. Na een conflict met de Tweede Kamer trad hij af en woonde de rest van zijn leven als ambteloos burger op Nieuweroord.

Rondom het huis was een bijzonder mooi park gelegen, dat in 1850 ontworpen was door J.D. Zocher, die ook het singelplantsoen vorm gaf. C.W. Wagenaar, schrijver van talloze artikelen over Utrecht, beschreef het park Nieuweroord in zijn Gids voor Utrecht uit 1916 als volgt: 'Het park is niet groot, maar op zijn betrekkelijk klein oppervlak is hier een schat van natuurschoon bijeen, dien men nergens mooier aantreft. De reusachtige iepen, op het breede grasveld, die aan den ingang van een groot Bosch doen denken; de donkere kastanjes en wuivende palmboomen, die het villagebouw omringen; de mooie wandelingen door beschaduwde heesterlaantjes, over bergjes en kopjes en langs den vijver met zijn rustiek bruggetje, brengen telkens weer nieuwe verrassingen aan.(...)In Nieuweroord bezit de gemeente dan ook een kostelijk kleinoord, dat met zijn rijkdom van bloemen en gewassen in schoonheid voor geen ander stadspark behoeft onder te doen.'

Vanaf 1903, toen s’Jacob overleed en Nieuweroord door de gemeente werden aangekocht, was het park voor het publiek toegankelijk, maar het werd in 1918 opgeofferd voor het nieuwe administratiegebouw. Aan de laan van Puntenburg resteert, ingeklemd tussen Inktpot, spoorbaan en basisschool de Twijn, heden ten dage nog een klein plantsoen, genaamd Park Nieuweroord, met een aantal markante bomen, waaronder een platanus acerifolia, geplant rond 1790.





De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht