Uit de Atlas van A.Grolman
De aardappelnood van juni 1916
De aardappelnood van juni 1916


In het Utrechtsch Provinciaal en Stedelijk Dagblad van 20 juni 1916 stond het volgende bericht:

"Vanmiddag een merkwaardig tooneel nabij de Bakkerbrug. Een handelaar in aardappelen (de firma W. Oostrum en zn.) te dezer stede had in de volkswijken laten bekend maken, dat hij vanmiddag te 4 uur een partij aardappelen zou verkoopen van ongeveer 40 mud tegen regeeringsprijs. Deze bekendmaking in de arbeidersbuurten heeft vanmiddag een enorme menschenmassa op de been gebracht. Tegen dien tijd (4 uur) en lang daarvoor stonden de Oudegracht en de werf langs het water vol van wachtenden, vooral vrouwen, die van overal vandaan gekomen, van de Lauwerecht, van Buiten Tolsteeg, van Transvaal enzoovoorts, om een maaltje oude aardappelen tegen den regeeringsprijs machtig te worden. Veele vrouwen hadden - zoals gewoonte is - kinderen meegebracht, en het gedrang werd mogelijk daardoor nog groter. Het was af en toe zoo, dat men vreesde, dat een troepje menschen in 't water zou vallen. Per persoon kreeg men slechts '5 kop'. 'Het tooneel van al die wachtenden trok natuurlijk groote belangstelling. Velen zagen van af de balie aan de Bakkerbrug het gedoe op de werf aan (de aardappelhandelaar was aan de werf gevestigd, op de plaats waar de reclametekst 'Hier wordt tijdelijk gevestigd de aardappelzaak W. Oostrum' gedeeltelijk te zien is). Fotografen verschenen zelfs, om het tooneel te vereeuwigen".

De krant drukte zelf overigens geen foto af. Dat werd overgelaten aan gespecialiseerde bladen als Panorama.

In juni 1916 was het gebrek aan grondstoffen en voedingsmiddelen in Nederland nijpend. Het Koninkrijk was buiten de Eerste Wereldoorlog gebleven, maar de oorlog had wel ingrijpende gevolgen voor de samenleving. De prijzen liepen op. Het Utrechtsch Dagblad moest een oorlogstoeslag instellen, omdat het papier 250 % van de normale prijs kostte. Voor 'tien kop' aardappelen werd 1 gulden betaald in plaats van 40-50 cent. Gebroken rijst, een soort die veel door 'de volksklasse' werd gebruikt, was in prijs verdubbeld. Ook erwten en bonen waren beperkt voorhanden. Voor de velen die toch al een schamel inkomen hadden, werden deze waren daarmee onbetaalbaar. De overheid greep in en bepaalde een 'regeeringsprijs' voor de aardappelen, waarmee de tekorten overigens niet opgelost werden.

Rechts op de foto is op de werfmuur een reclame van 'De Stad Parijs' te lezen. De Stad Parijs was een tweede winkel van Peek en Cloppenburg, waar goedkope kleding werd verkocht. Dit filiaal was gevestigd op de hoek van de Bakkerstraat en de Steenweg. Achter de toeschouwers op het straatniveau is de voorgevel van hotel Het Kasteel van Antwerpen zichtbaar. Deze naam staat nog steeds op de gevel van het pand Oudegracht 127/129.

De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht